istahsizligin caresi yok mu

Bir-bes yas grubunu içine alan bu döneme `oyun çagi` da denilir. Oyun çagi döneminde çocuklarda bedensel degisikliklerin yani sira önemli ölçüde davranis degisiklikleri de görülür. Çocuklar bu dönemde artik kendi kabuklarindan siyrilip çevreyle iç içe olmaya baslamaktadir. Bu dönemde çocuklarin beslenme aliskanliklari da degisiklik gösterir. En fazla göze çarpan özellik `taklit etme` davranislarinin baskin olmasidir. Oyun çagi döneminde çocugun yeme davranislari ailenin beslenme aliskanliklarindan etkilenir. Anne babanin dogru beslenme aliskanliklarinin çocuga yansimasi güzel sonuçlar dogurur. Unutulmamasi gereken bir nokta var ki oyun çocuklari bu dönemde tipik bazi davranislar gösterirler. Mesela çocuk bir gün yemegini çok güzel yerken diger bir gün daha az yiyebilir. Ayrica bu yas grubu artik kendini önemsemekte ve kendi tercihlerini ön plana çikarmak istemektedir. Bu yüzden çocuk çok fazla zorlanmaktan hoslanmaz ve anne babaya zit bazi davranislar gelistirip yemek yemeyi reddedebilir. Çevresindekilerin yedirme için israrlari, ödüllendirme, ceza verme gibi tutumlari çocugun yeme davranislari üzerinde olumsuz etki yapar. O nedenle çocuklar bu dönemde zorlanmadan degisik yemek çesitlerine alistirilmali ve saglikli beslenme aliskanliklari edinmelerine yardimci olunmalidir. Çocuklar bu dönemde tek tip yiyecek yeme davranisi içinde olabilirler. Bu noktada aileye büyük görev düsmektedir. Aile çocuk için bir modeldir, bu yüzden çocuklarin her besin grubundan dengeli bir sekilde beslenmelerine anne baba çok dikkat etmelidir. Çocuklarin günlük beslenme programinda yer almasi gereken besin gruplari nelerdir? * Et, yumurta, kurubaklagiller Kan yapimi, kaslarin güçlenmesi, vücudun büyüme ve gelismesini saglar. Bir-bes yas grubu için önerilen miktar günlük 2-3 porsiyondur. Örnegin 1 porsiyon et grubu 1 yumurtaya veya 30 gr kadar ete esdegerdir. * Süt ve süt ürünleri Kemik ve dislerin gelisimi, sinir sistemi ve kaslarin düzenli çalismasini saglarlar. Çocugun süt grubundan günlük 500 ml ve 1 kibrit kutusu kadar peynir yemesi gerekir. * Sebze ve meyveler Büyüme ve hastaliklardan korunmak için gereklidir. Vitamin ve mineraller içerirler. Günlük 3-4 porsiyon çocugun gereksinimlerini karsilar. * Tahil ve tahil içeren besinler B grubu vitaminlerinden zengindirler (B12 vitamini hariç). Ekmek, pirinç, kepek, bulgur vb. bu gruba girer. Çocuklara günlük 4 porsiyon verilmelidir. * Enerji veren yag ve sekerler Çocuga fazla miktarda seker verilmesini önermiyoruz. Çocuk fazla miktarda seker tükettiginde diger besin gruplarindan yeterince faydalanamamaktadir. Bu yüzden az miktarda pekmez, bal veya reçel verilmelidir. Yag olarak ise bitkisel sivi yaglar tercih edilmelidir. Istahsizligin çaresi yok mu? Oyun çagi döneminde çocuklarin çogu istahsizdir. Saglikli bir çocuk yemek saatlerinde açlik duyarak yemeklerini istahla yer. Fakat yapilan bazi yanlislarla çocuklar yemek yemeyi reddedebilirler. Yemek ikinci planda mi? Çocugun çevreye olan ilgisinin artmasi da yemek yemeyi ikinci plana atmasina neden olabilir. Istahsizlik daha çok psikolojik bir durumdan da kaynaklanabilir. Ne zaman reddeder? Yemege zorlanmasi, aile bireylerinin münakasalari, çocugun yemegi kendisinin yemesine izin verilmemesi, sofra düzeni olmamasi gibi durumlarda çocuk yemek yemeyi reddedebilir. ÇOCUKLAR NEDEN iSTAHSIZ OLUR? * Yemek öncesinde çocuk su içmis olabilir. * Yeme sirasinda sofrada herhangi bir huzursuzluk yasanmis olabilir. * Çocuk yemek öncesinde seker, çikolata yemis olabilir. * Ögün aralarinda simit, pasta, kola, cips gibi abur cubur seyler yemis olabilir. * Bir besin çocuga daha önce zorla yedirilmisse çocukta o besine karsi tepki olusabilir. Çocuk yemek yerken bir ödül bekleyebilir. * Yemek çocugun istedigi biçimde sunulmamis olabilir. Çocuklarin yemeklerini güzelce yemeleri için neler yapilabilir? Bu dönemde çocuklarin psikolojik durumlari yemek yemelerini etkiler. Evde zorla yemek yedigi halde yuvada arkadaslariyla birlikte güzel bir biçimde yemegini yiyen çocuklari duymusuzdur. O yüzden bu yastaki çocuklarin beslenmesinde hassas davranilmasi gerekmektedir. 1- Anne baba çocugu baska bir çocukla kiyaslamamalidir. Ve çocugunun yeme durumunu baskalarinin yaninda o yokken konusmalidir. 2- Besinler çocugun sevdigi biçimde sunulmalidir. Örnegin sebzeyi sevmiyorsa o sebze ile bir yüz sekli yapip ilgisini çekerek sebzeleri yemesi saglanabilir. 3- Çocuklarin tabagina gözlerini korkutacak kadar çok yemek konmamalidir. Bu durumda istahlari baskilanabilir. 4- Çocuklarin beyin gelisimlerini ve hafizalarini güçlendirmek amaciyla bu dönemde balik, sebze ve meyve tüketimlerine çok özen gösterilmelidir. En azindan haftada bir kere balik yemeleri saglanmalidir. 5- Ögün aralarinda seker, çikolata, cips gibi seyler verilmesiyle çocugun protein alimi engelleneceginden beslenmesinde bu tür besinlere yer verilmemelidir. 6- Çocuga mutlaka günde iki üç bardak süt verilmelidir. Sevmiyorsa sütlü tatli verilebilir. 7- Çocugun yemegi kendisinin yemesine izin verilmelidir. 8- Çocuklara etler küçük parçalar halinde yedirilmelidir. 9- Sofrada kola gibi sagliksiz besinlere yer verilmemelidir. 10- Çocuklar bir yasina gelene kadar tüm besinlerle tanistirilmalidir. 11- Çocuklar bir ögün veya tüm bir gün çok az yemek yiyebilirler. Bu duruma sabirsizlik göstermemek gerekir. Günde iki ögün yemis olsa dahi almasi gereken besinleri aldiysa saglikli beslenmis sayilir. Sebze ve meyve yemeyi reddeden çocuga ne tür formüller uygulanmali? * Çocugun gelisimi için mutlaka sebze meyve tüketmesi gerekir. * Meyveler de türüne göre sebze yerine geçebilecegi için istedigi meyveleri ya da meyve sularini verin. * Salatalik, havuç gibi sebzeleri çig olarak çubuk biçiminde hazirlayin, hosuna gidebilir. Sunus sekilleri ilgisini çekebilir. * Çocuga örnek olmak için evde siz de sebze yemekleri yiyin, zamanla görerek alisir. * Çocugunuzun hoslandigi yemeklere (çorbalara, köfteye, soslara, makarnaya, keklere) rendelenmis olarak sebze ekleyin, fark etmeden yiyecektir. * Çocuga sebze ve meyvenin yararlarini anlatan masallar anlatin. * Sebze veya meyve salatalari ile ilgisini çekmeye çalisin, istahlari açilabilir. Çocuklarin tercihlerini de göz önünde bulundurun Alisverise gittiginizde, çocugunuzun bazi tercihler yapmasina izin verin. Kendilerinin seçerek aldiklari bir besini sirf kendileri aldiklari için yemeye daha bir istekli olacaklardir .Yapimina, hazirlanmasina katildiklari bir yemegi yemek onlar için daha zevkli hale gelebilir. Malzeme olarak ona seçim yapma sansini verdiginiz besinlerden siz saglikli yiyecekler hazirlayabilirsiniz. Yemek seçen çocuga nasil davranmali? 1. Yemeklerden önce meyvesuyu, su ve bisküvi gibi istahi kapatan seyler verilmemelidir. 2. Aile sofrada çocugun yeme davranislarini kötüleyici sözler söylememeli, hatta onu övmelidir. 3. Çocuga yemekler süslü ve dikkat çekici bir sekilde sunulmalidir. 4. Her gün degisik tatlardan olusan menüler denenmelidir. 5. Çocuk yemegini kendisi yemelidir. Hangi tür bisküvi ve sekerlemeler tüketmelidir? Bisküvi ve sekerlemeler hiçbir zaman bir ögün olarak çocuga verilmemelidir. Bunlari tükettiklerinde ihtiyaçlari olan protein, vitamin ve mineralleri alamazlar. Bu tür gidalar çocuga çok istedikleri takdirde uygun olanlarindan verilebilir. Marketlerde çocuk için nispeten uygun gidalar ise meyveli süt ya da yogurtlar,meyveli pudingler, bol sütlü çikolatalar, meyveli keklerdir. Bebe bisküvisi tek basina bir ögün müdür? Anneler çocuklarinin her istedigi besini onlara vermemelidir. Karni açikan birçocuk yemek yerine aperatif gidalari tercih eder. Çocuklarin ellerine bebe bisküvisi verilip istahlari kesilmemelidir. Bebe bisküvisi ile sadece karbonhidrat almis olurlar ki bu sefer de ihtiyaçlari olan diger besin ögelerini karsilamamis olurlar. Saglikli bir yemek ortami nasil olmalidir? Yemek zamani, ailenin bir araya geldigi zaman dilimidir ve çocugunuz iyi bir beslenme aliskanligi gelistirirken mutlu bir sosyal hayat içinde uygun davranis tarzlarini ögrenecektir. Televizyon karsisinda veya ayaküstü yemek yemeleri dikkatlerini yemek yemeye vermelerini engeller ve bir sonraki ögünde de yemegi reddetme davranisi gösterebilirler. Çocuklarin yeme davranislarinin belirlenmesinde çevresinin rolü nedir? Çocuklarin canlari her seferinde bir seyler çekmektedir. Bunda televizyondaki reklamlarin ya da arkadaslarinin rolü olmaktadir. Anne baba çocuguna dogru beslenme aliskanliklari kazandirmak ister; fakat çevre bu sefer engel olarak karsilarina çikabilmektedir. Bu noktada anne babanin çocuklari ile olan diyaloglari önem tasir. Çocuga o istedigi gidanin onun için zararli oldugu tatli bir dille anlatilmalidir. Örnegin alinan markasiz boyali gidalari yemesi ile sagliginin bozulabilecegi anlatilmalidir. Çocuklar için ne tür aperatif gidalar hazirlanabilir? Çocuklarin en çok sevdigi gidalar ayaküstü yedikleri aperatiflerdir. Bu aperatifler de ana ögünler disinda çocuga verilmelidir ki istahlari kesilmesin. Aperatif olarak peynirli sandviçler, peynirli zeytinli kanepeler verilebilir. Bunlara sebzeler de eklenebilir (örnegin, domates, salatalik, kivircik, biber). Kepek ekmegi sadece zayiflama diyetlerinde kullanilmaz. Çocuklar için de uygundur. Özellikle kabizligi olan çocuklarda bu aperatifler kepek ekmegi ile de yapilabilir. Çocuk meyve yemek istemiyorsa ona balli muz yapabilirsiniz. Kuru kayisi veya kuru üzüm gibi besinler verilebilir. Beyin gelisimleri için birkaç findik da verilebilir. Çocuklara ara ögün olarak evde az yagli hazirlanmis meyveli ve sebzeli kekler de verilebilir. Kilo kontrolü saglamak için ailece neler yapilmalidir? Güne kahvaltisiz baslamayin. Günde en az 4 ögün yiyin. Sofradan tika basa doymus olarak kalkmayin. Yemek yerken midenizin 1/3`ü bos kalsin. Ögün aralarini çok uzun tutmayin. Günde en az 8-10 bardak su için. Seker ve sekerli gidalardan uzak durmali, tatli ihtiyacinizi meyve ile gidermelisiniz. Tuzu azaltmalisiniz. Haftada 3 kere 30-40 dakika yürüyüs yapin. Fast-food yiyeceklerden, kizartmalardan uzak durun. DIYETISYEN ZEYNEP ERDEM Yunus Emre Hastanesi

Yemek Üretim Makinalari